We Come As Friends: non-stop ontnuchterende documentaire over “onafhankelijk” Zuid-Soedan
Het zag er allemaal zo hoopvol uit vier jaar geleden: Zuid-Soedan verklaarde zich middels een referendum onafhankelijk van Soedan. Wat geregeld als een koloniale “fout” wordt beschouwd, namelijk die grenzen die helemaal niets met eventuele nationale gevoelens onder de bevolking te maken hadden, leek daar in dit specifieke geval mee hersteld. Een nieuwe Afrikaanse staat was geboren en zowel de inwoners als de buitenwereld waren daar erg content mee. Iedereen blij en optimistisch.
Voor wie de berichtgeving rond Zuid-Soedan sindsdien niet meer gevolgd heeft, schoot documentairemaker Hubert Sauper een ontnuchterende update. Met een speciaal voor dit project gebouwd vliegtuigje vloog hij zowel voor als na het referendum over het gebied dat nu dus Zuid-Soedan heet. Af en toe landde hij daarmee op wat hij “planeet Afrika” noemt. Maar niet alleen Sauper zelf, ook anderen worden in We Come As Friends opgevoerd als aliens. Een documentaire die ook een beetje science-fiction is.
De eerste stem die je hoort vraagt of je weet dat blanken de maan gekoloniseerd hebben. Vanaf dan zie je op”planet Africa” overal “invaders”. Sommige zijn Chinees en trekken op geïsoleerde complexen olie uit de grond. Anderen zijn Amerikaans en hebben Bijbels op zonne-energie mee en trekken zondige want naakte Afrikaanse kindertjes hagelwitte sokjes aan. Een bonte stoet van figuren wiens belangen nergens lijken samen te vallen met die van de bevolking van ‘s werelds nieuwste natie passeert zo de revue.
Sauper contrasteert de mensen die de vruchten van de onafhankelijkheid van Zuid-Soedan plukken soms wat makkelijk met de berooide inwoners van het nieuwe land. De boodschap is duidelijk: Afrika wordt nog altijd volop geëxploiteerd door buitenstaanders en zelfs (of juist) pas verworven onafhankelijkheid verandert daar heel erg weinig aan.
We Come As Friends is sterk omdat het nergens een voice-over nodig heeft om dat moralistische verhaal over te brengen. Het is een stortvloed van absurde scenes die net als in voorganger Darwin’s Nightmare vaak net zo wrang als komisch zijn. Er zit weinig tot geen opbouw of uitleg in de samenkomst van al die bizarre beelden en daarmee doet Sauper de chaos van een kersverse Afrikaanse natie-staat in wording weinig geweld aan. De kijker krijgt daarentegen wel rake klappen in dit poëtische pamflet over koloniale krachten in wat een postkoloniale wereld heet te zijn.
Warm aanbevolen voor iedereen die graag een kleine twee uur non-stop ontnuchterd wordt.
