Bono & Geldof: Politicus, geef ons geld voor Afrika
Op de site van het IDFA zomaar een gratis documentaire die het nodige licht werpt op een paar van de grootste pr-stunts waarin Afrika de rol van hulpbehoevend continent speelt: Give Us the Money.
De docu in kwestie reconstrueert het verhaal van de rocksterren Bob Geldof en Bono vanaf het moment dat ze naar aanleiding van de hongersnood in Ethiopië in 1984 besluiten “iets te doen” tot het moment waarop ze zijn uitgegroeid tot twee van de invloedrijkste lobbyisten ter wereld. Je ziet ze politiek bewuster worden nadat hun succesvolle LiveAid concert een liefdadige druppel op een gloeiende politieke plaat geweest blijkt te zijn. Geldof tegen Bono: “Use your influence, because the cult of celebrity is now a currency”. Vervolgens zie je ze keihard professionaliseren.
Wat daarbij opvalt is de vreemde constructie die nodig lijkt om politieke veranderingen ten gunste van ’s werelds allerarmsten te bewerkstelligen. Aan de ene kant worden politici er over het algemeen in negatieve zin op afgerekend als ze geld “verspillen” aan “goede doelen”. Aan de andere kant vergroten celebrities hun populariteit als ze zich inzetten voor de minder bedeelden. De politici ontberen de glamour die hun aan stemmen kan helpen, de sterren missen de politieke macht en ervaring om hun idealen te verwezenlijken. Beiden, zo laat Give Us the Money fraai zien, hebben elkaar nodig.
Zanger van de Boomtown Rats Bob Geldof herinnert zich hoe de Britse premier Tony Blair hem instrueerde met de tekst: “I do the politics, but you the public and if you can’t do the public, the politics won’t happen.” U2-zanger Bono doet op een soortgelijke manier zaken met de Amerikaanse president George W. Bush in zijn streven Aids in Afrika te bestrijden. Dat wordt hem niet overal in dank afgenomen en hij krijgt onder andere verwijt dat hij met het gezamenlijke “barmhartige” project van de Aids-preventie Bush’ Irak-oorlog witwaste. Maar wie hier precies profiteert ten koste van wie is moeilijk met zekerheid te zeggen. Alhoewel: “I think we used hím”, zegt Bono zelf stellig.
Net als veel van ’s werelds machtigste politici, blijkt ook documentairemaker Bosse Lindquist niet ongevoelig voor de status en charme van Bono, want dat is de man die hier de meeste aandacht opeist. Econome Dambisa Moyo en zakenvrouw Mariéme Jamme lijken vooral voor de vorm te worden opgevoerd als de kritische Afrikaanse stemmen. Verder neigt dit verhaal naar een positieve evaluatie van de verrichtingen van Bono, Geldof en hun horde filantropen en ontwikkelingsexperts.
Daar valt natuurlijk veel op af te dingen, net als op de megalomane ambities van een duo dat normaal rockliedjes schrijft. Dat is al vaak genoeg gebeurd, de vraag die na het kijken van deze docu nog steeds in de lucht hangt is waarom wij, sterfelijke burgers en politici, onze rocksterren deze kar steeds laten trekken.
Antwoorden op die vraag zijn van harte welkom op redactie@afrikaansetoestanden.nl.
