Op de vleugels van de draak – Lieve Joris
Dit is onze derde recensie in het kader van de Bob den Uylprijs en tijdens de eerste pagina’s denken we het al zeker te weten: Lieve Joris laat Marcel van Engelen, Raoul de Jong en de andere genomineerden met Op de vleugels van de draak ver achter zich en sleept die reisboekenprijs van de VPRO eenvoudig binnen. Want er zit vaart in die eerste hoofdstukken over de handelsstromen tussen Afrika en China. Zoveel vaart dat we bijna het ultieme recensentencompliment “duizelingwekkend” van stal halen zouden halen om de manier Lieve Joris hier onbekende werelden ontsluit te typeren.
Lieve Joris volgt het spoor van de handelaren via knooppunt Dubai tot aan de bron van hun goederen, de Chinese productiestad Guangzhou. Dat traject lezend volgen, is, het moet wat dramatisch gezegd worden, getuige zijn van het maken van een nieuwe wereld. De hectiek, de commerciële speculatie, het onbegrip tussen Chinees en Afrikaan, de nieuwigheid van het al, het spat allemaal van de pagina’s. En het gaat allemaal zo snel dat er voor Joris weinig ruimte overblijft voor het gemijmer dat veel van haar andere werk wat stroperig kan maken.
Maar dan blijkt het bloed toch te kruipen waar het niet gaan kan. Nadat de lezer na die fantastische ouverture een grootste opzet verwacht waarbij die vreemde relatie tussen beide continenten subtiel maar stelselmatig ontrafeld wordt, gaat het toch nog mis. Lieve Joris doet alsnog waar ze beroemd door geworden is: ze klampt zich vast aan een persoon die haar fascineert en weeft de rest van het verhaal daar maar omheen.
Zoals wel vaker is die persoon een soort anomalie. In dit geval Shudi, een enorme (!) Chinees in Afrikaner khaki-outfit. Via hem en zijn netwerk, dat ook tussen China en Zuid-Afrika pendelt, krijgt de lezer nog wel een Chinese visie op Afrika voorgeschoteld maar de insteek leunt dan al vooral op Joris’ persoonlijke fascinatie.
In wat rest zijn nog genoeg interessante, meer en minder toevallige, ontmoetingen met zowel Afrikanen als Chinezen opgetekend. Die vertellen geregeld veel over de wereld waarin Europa als Afrikaans baken steeds verder weg lijkt te drijven. Maar meer dan onderhoudend wordt het niet meer. En dan is meer dan 300 pagina’s nog best een eind.
